Całopalenie (hebr. ‘ola lub kalil, gr. holokautoma lub holokautosis, łac. holocaustum ofiara całopalna), dar ofiarny złożony w całości Bogu przez spalenie.

W ST całopalenie jest wzmiankowane po raz pierwszy w jahwistycznym opisie potopu (Rdz 8,20) i elohistycznym opowiadaniu o ofierze Abrahama z baranka zamiast syna Izaaka (Rdz 22,13), a także w wielu miejscach w tradycji deuteronomistycznej, np. Sdz 6, 18-22.26.28; 1 Sm 7,9; 10,8; 2 Sm 6,17; 1 Krl 3,4; 9,25. Kodeks kapłański polecał ją składać rano i wieczór z jednorocznego baranka (Wj 29,38-42; Lb 28,1-8) w dniu szabatu (Lb 28,9-10) i nowiu księżyca (Lb 28,11-15), w święta Paschy, Zielonych Świąt, Namiotów oraz w Dzień Pojednania (Lb 28,16-29,38); prywatne ofiary całopalne składały kobiety po urodzeniu dziecka (Kpł 12,6-8), nazarejczycy po dotknięciu się zmarłego czy po wypełnieniu ślubu (Lb 6,14-16), mężczyźni po chorobliwej zmazie, kobiety po miesiączkowaniu (Kpł 15,15-30), trędowaci po uzdrowieniu (Kpł 14,20-32); nadobowiązkowe ofiary mogli składać wszyscy.

Całopalenie było znakiem uznania Jahwe za prawdziwego Boga; wyrażała to codzienna ofiara składana przez cały naród na ołtarzu całopalenia (Wj 20,24; Pwt 12,27); taki cel miała ofiara Gedeona (Sdz 6,32), Eliasza (1 Krl 18,36-39) czy Jetry (Wj 18,12); innym celem całopalenia było podziękowanie Bogu za otrzymane dobrodziejstwa, specjalnie za urodzaje, wybawienie z Egiptu, za przymierze i opiekę podczas wędrówki po pustyni; wreszcie całopalenie miało na celu przebłaganie Boga za grzechy (Kpł 1,4). W starszej literaturze starotestamentalnej występuje znaczna dowolność w doborze ofiary całopalnej; Rdz 8,20 mówi ogólnie, iż żertwą ofiary calopalnej dla Noego było bydło i ptactwo czyste, kodeks przymierza (Wj 20,24) - iż woły i trzoda. W późniejszej literaturze kapłańskiej uwidacznia się pewien schemat w doborze zwierząt na żertwę ofiarną; najwyraźniej ów schemat występuje w kalendarzu ofiar w Lb 28-29; najskromniejszą żertwą na całopalenie było jagnię jednoroczne, które składano na ofiarę codziennie rano i wieczór; w święta nowiu i inne święta żertwa całopalna składała się z cielca, barana i jagnięcia. Ofiara musiała być złożona według przepisanych obrzędów (Kpł 1,1-16), które też ulegały modyfikacji.

W późniejszej literaturze starotestamentowej całopalenie stało się najważniejszą ofiarą, a jej obrzędy dawniej częściowo spełniane przez składających ofiarę zostały zarezerwowane kapłanom, którym pomagali lewici (por. 2 Km 19,22.24).

Stanisław Łach

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na naszej facebookowej stronie!

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.