"Usiądźmy nad mapą..." Wyprawy biblijne ekspedycja 11: Podział Ziemi Obiecanej między pokolenia Izraela.

Ziemia Obiecana podzielona

między dwanaście pokoleń.

Podobnie jak pierwsza, także druga część Księgi Jozuego ma charakter schematyczny i wyidealizowany. Przedstawia ona wyidealizowany podział kraju między dwanaście pokoleń. Mapa przedstawia podział terytorium, jaki znajduje się w Joz 13-21. Pokolenie Lewiego nie ma swej ziemi, ponieważ jest plemieniem kapłańskim. Jego członkom wyznacza się pewne miasta w obrębie granic każdego pokolenia. Wśród tych „miast lewickich” niektóre są wybrane jako „miasta ucieczko”, gdzie człowiek winny nieumyślnego (dokonanego bez premedytacji) zabójstwa mógł się schronić, aby uciec przed zemstą krewnych zabitego.

Podział Ziemi Obiecanej według Joz 13-21.
(Kliknij, żeby obejrzeć mapę w powiększeniu)

1. Ruben: jego terytorium, na wschód od Jordanu, obejmuje różne miejscowości, które inne teksty biblijne (Iz 15-16 i Jr 48) wspominają jako miasta Moabu. Obszary te były zajęte przez Izraela jedynie przez pewien okres (między X a IX w. przed Chr.).
2. Gad zajmuje obszar wokół rzeki Jabbok, na wschód od Jordanu. Część południowa terytorium Gada to Gilead, wielokrotnie wspominany w Biblii.
3. Manasses: połowa tego pokolenia zajmuje część północną Transjordanii. Granica południowa opisana w Księdze Jozuego ciągnie się aż do krain Geszurytów i Maakatytów w pobliżu Hermnu. Drugiej połowie pokolenia zostaje wyznaczone terytorium na zachód od Jordanu, w obszarze na południe od równiny Jizreel.
4. Juda: jego granice są opisane z dużą dokładnością, co świadczy o wielkim znaczeniu tego terytorium w historii Izraela. Pokolenie to zajmuje obszar między Morzem Martwym a Śródziemnym, rozciągając się aż do Negebu na południu. W obrębie terytorium Judy mieszą się także posiadłości pokolenia Symeona.
5. Efraim: terytorium tego plemienia jest opisane w sposób dość niejasny. Należy je usytuować w górskiej częsci centralnej Palestyny, ale granice z terytorium Manassesa na północy i Beniamina na południu nie wydają się dobrze określone.
6. Beniamin: jest zamknięty między Judą a Efraimem. W obrębie jego terytorium znajduje się Jerozolima. Według 2 Sm 5 została zdobyta przez Dawida, który wyrwał ją z rąk Jebusytów.
7. Symeon: mieszka w obrębie terytorium Judy.
8. Zabulon: obejmował regiony wokół góry Tabor, pagórki Nazaretu oraz część równiny Jizreel.
9. Issachar: sytuuje się na zachód od Jordanu, bezpośrednio na południe od jeziora Genezaret.
10. Aser: rozciągał się wzdłuż morza od strefy góry Karmel ku północy. Idealną granicę stanowi miasto Tyr, terytorium fenickie.
11. Neftali: zajmuje obszar na zachód od Jordanu, od jeziora Genezaret do Dan.
12. Dan: granice są trudne do ustalenia. Skądinąd Joz 18 zachowuje wspomnienie migracji tego plemienia. Przeniosło się ono ze strefy centralnej Palestyny na północ, zajmując miasto Lajisz, któremu dało nazwę Dan

Zdjęcie 1. Beer-Szeba. Widok stanowiska archeologicznego. Ziemia zajęta przez pokolenia Izraela rozciągała się od Dan do Beer-Szeby (por. Sdz 20,1; 1 Sm 3,20; 2 Sm 3,10)

Znaczenie religijne

Podział Ziemi Obiecanej między Izraelitów za pomocą losów podkreśla, że prawdziwym panem ziemi jest sam Bóg. Z tego powodu prawo przewidywało, że własność ziemska nie mogła przejść z jednego pokolenia do drugiego, ani z jednej rodziny do drugiej. Zgodnie z tą zasadą wprowadzono instytucję Jubileuszu, przewidzianą przez Kpł 25. Co pięćdziesiąt lat ziemie sprzedane powinny wrócić do pierwotnych właścicieli (pozostaje rzeczą niepewną, czy to prawo było rzeczywiście stosowane). Z ideą, że ziemia jest darem Boga, należy powiązać także ofiarę z pierwocin oraz płacenie dziesięciny (Pwt 26)

Zdjęcie 2. Pokolenie Lewiego. Marc Chagall,
ostateczna makieta witraża synagogi Hadassah Medical Center w Jerozolimie.
Pokolenie kapłańskie nie miało swojego terytorium, lecz posiadało własne miasta u innych pokoleń.