Kto jest moim Pasterzem?
sssssssssssssssŻyjemy w czasach, które ogłaszają za jedną z najwyższych wartości absolutną wolność i możliwość robienia tego, na co się ma ochotę. Dlatego tak niemodne jest dziś mówienie o posłuszeństwie, postępowaniu według dobrych wzorów, ukazywanie relacji pasterz – owca jako ideału do naśladowania.Człowiek w imię tak rozumianej wolności odrzuca posłuszeństwo Bogu i … staje się niewolnikiem idei płynących z telewizora lub gazety. Idei bardzo przewrotnie ukrywających fakt, że w imię wolności stajemy się niewolnikami najemników, którym zależy tylko na „ostrzyżeniu owiec”. Dlatego nieustannie potrzebujemy weryfikacji: Za kim naprawdę idę? Kto jest moim pasterzem? Kogo słucham?
Kontekst
Czytany przez nas fragment Ewangelii bardzo dobrze ilustruje charakter całego dzieła, w którym autor wykazuje, że Jezus jest Synem Bożym i wyjaśnia, co to dla nas oznacza. Bezpośrednim kontekstem rozważanej perykopy jest dziewiąty rozdział, w którym znajdujemy opis kolejnego znaku dokonanego przez Jezusa, jest to otwarcie oczu niewidomemu od urodzenia. Dyskusja pomiędzy uzdrowionym a faryzeuszami, która wywiązała się na skutek tego znaku, prowadzi nas do kolejnego określenia tożsamości Jezusa (Ja jestem Bramą, Ja jestem Dobrym Pasterzem), chociaż jej pierwszą konsekwencją było jasne opowiedzenie się przez faryzeuszów, co do Jego osoby: My nie wiemy, skąd On pochodzi!, co równało się stwierdzeniu: Nie wierzymy, że On może być prorokiem! (por. 9,29). Równocześnie „wyrzucono precz” uzdrowionego (9,34), dając do zrozumienia, jaką wartość dla przywódców religijnych przedstawia jego świadectwo. Następna scena w swym centrum zawiera dwa pytania: Jezusa do uzdrowionego – Czy ty wierzysz w Syna Człowieczego? (w. 35) oraz uzdrowionego – A któż to jest, Panie, abym w Niego uwierzył? (w. 36) Właśnie ten dialog wprowadza nas w treść 10 rozdziału Janowej Ewangelii.
LECTIO
w. 11 Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce.
W dziesiątym rozdziale Ewangelii Jana znajdujemy dwie metafory, jakie Jezus odnosi do samego siebie: Pasterz (ww. 1-6 i 11-18; por. w. 27n) oraz Brama Owiec (ww. 7-10). W ten sposób jest nakreślony pełniejszy obraz relacji, jakie istnieją między Jezusem a wierzącymi. Określając siebie jako pasterza, Jezus wyraźnie pokazuje na swe boskie posłannictwo, bowiem dla żydów to Bóg jest Pasterzem swego ludu (Rdz 49,24; Ps 23; 80,1; Iz 40,11), a swą władzę pasterską realizuje poprzez przywódców tego ludu. Stąd też nagana, jaką wypowiada Ezechiel wobec pasterzy Izraela, którzy nie wypełniają swej misji (Ez 34,1-10). Jezus ogłasza wypełnienie zapowiedzi proroków, że wobec nieprawości przywódców ludu, Bóg sam weźmie w opiekę swoje owce (Jer 3,15; 23,1-4; Ez 34,11-16.30n). Świadectwem dobrego pasterzowania jest oddawanie życia za owce (por. J 15,13). Zwrot daje (oddaje) życie (dosłownie: kładzie swe życie) powtarza się w tekście 5 razy (w.11.15.17.18 – 2x), przez co wyraźnie wskazuje na istotę bycia dobrym pasterzem: jest to nieustanne dawanie swego życia. Określenie dobry (gr. kalos) oznacza: szlachetny, doskonały, prawdziwy, autentyczny, a więc sens tego słowa jest o wiele bogatsze niż nasze skromne tłumaczenie. Jezus przedstawia siebie w kontraście do przywódców ludu, którzy winni być pasterzami, ale faktycznie są rozbójnikami i złodziejami, którzy szukają własnych korzyści (w. 8).
Te słowa są ostrą krytyka skierowana wobec przywódców ludu. Najemnicy według Prawa nie byli zobowiązani do osobistej odpowiedzialności za powierzone w opiekę zwierzęta w wypadku ataku dzikich zwierzą (por. Wj 22,9-14). Tak więc kontrastowe zestawienie określeń: najemnik – pasterz, było dobrze rozumiane przez słuchaczy. Do pasterza należą owce, do najemnika zapłata za ich pilnowanie, stąd taka różnica w postępowaniu. Dlatego obronę owiec może zapewnić tylko pasterz, który równocześnie jest właścicielem owiec. Wilki to: władcy dopuszczający się nieprawości, pełni chciwości, bezczeszczący Boże prawa oraz prorocy ukrywający ich winy, głosząc zwodnicze słowa (Ez 22,24-28, So 3,3); stróże Izraela (prorocy i kapłani), którzy szukają swego zysku i przyjemności doczesnych (Iz 56,10); fałszywi prorocy, których działalność nie przynosi dobrych owoców (Mt 7,15-18); ludzie (zarówno z zewnątrz jak i spośród samych chrześcijan) głoszący przewrotne nauki, aby pozyskać sobie uczniów (Dz 20,29n) oraz po prostu wielu spośród tych, którym uczniowie będą głosić Dobrą Nowinę (Mt 10,16n). Do obowiązków przywódców religijnych ludu należało rozpoznanie Mesjasza i wskazanie go ludowi (por. J 5,37-40). Nie czyniąc tego, sami włączają się w grono wilków. Działalność wilków pochodzi wprost od diabła, bowiem porywanie i rozpraszanie jest jego typowym zachowaniem (Mt 13,19; 1P 5,8, por. J 8,44). Nadejście wilka uwidacznia, kto jest pasterzem, a kto najemnikiem.
Związek wierzących (owiec) z Jezusem (Pasterzem) ma za wzór relację Ojca i Syna (por. J 5,19.26). W ten sposób dokonuje się faktycznie ukazanie oblicza Ojca (J 14,9). Czasownik znać (gr. ginosko) oznacza pozostawanie w głębokiej relacji. Nie jest to wiedza tylko w sensie intelektualnym, ale głęboka, osobista więź. Jej moc może nam uświadamiać to, że czasownikiem tym wyrażone jest poznanie dobra i zła przez pierwszych rodziców (Rdz 3,22), czyli osobiste doświadczenie tego dobra i zła; jest on także używany na określenie relacji małżonków, która owocowała potomstwem (np. Rdz 4,1.17 etc.). Także przymierze między Bogiem a Jego ludem było przedstawiane jako „poznanie Pana” (por. Jer 31,34; Oz 6,6). Cechą więzi Boga z człowiekiem jest to, że zna On każdego po imieniu, ludzkość nie jest dla Niego anonimową trzodą, jakimś bezosobowym społeczeństwem (por. J10,3b), ale obiektem miłości o wielkiej wartości (Iz 43,1-4). Oddając swoje życie Jezus faktycznie objawia Ojca (1,18; Mt 11,27), wskazuje na relację miłości i zaufania do Niego.
Określenie inne owce odnosi się do tych, którzy dopiero w przyszłości uwierzą (por. 11,52; 17,20; 20,29), czyli zarówno do żydów jak i do pogan, którzy dopiero będą włączeni do wspólnoty wierzących (por.7,35; 12,20-22). Wszyscy ludzie zostali stworzeni przez Słowo (1,2n), a Jezus przyszedł dla całego świata, nie tylko do żydów (por. 3,16; 8,12; Hbr 2,11; por. Iz 10,11). Zdanie to może wynikać także z pragnienia umocnienia więzi między wierzącymi w Chrystusa i odnosić się do innych wspólnot, których Jan nie zakładał, ale z którymi wspólnoty janowe powinny pozostawać w jedności z powodu tej samej wiary w Zbawiciela. Poprzez swoją mękę Jezus obala wszelkie podziały między ludźmi (Ef 2,14; 1P 2,10). Zwrot jedna owczarnia, jeden pasterz pokazuje jak silnie Jezus utożsamia się ze swoimi owcami. Dla Niego „jedna owczarnia” równa się „jeden pasterz”. Podobnie jak Syn i Ojciec są jedno (10,30), taka sam jedność ma zapanować między pasterzem i owcami. Św. Paweł wyraża tę jedność poprzez obraz ludzkiego ciała (por. 1 Kor 12,27). Każdy, kto przyjmuje Słowo staje się dzieckiem Bożym, przyjmuje naturę Syna, jest z Nim jedno (1,12) i staje się Jego bratem (Hbr 2,11). Znakiem tego zjednoczenia jest zdolność oddawania życia za braci (1J 3,14-16).
Aby zniszczyć skutki nieposłuszeństwa pierwszego Adama, Jezus jest posłuszny Ojcu we wszystkim, aż do oddania swego życia (Rz 5,9; Flp 2,8; Hbr 5,8). Dobry pasterz jest gotów wystawić się na niebezpieczeństwa, aby ratować swoje owce. To oddawanie życia oznacza przede wszystkim pełne posłuszeństwo woli Boga (por. 6,38). Zapowiadając swoją śmierć Jezus równocześnie zapowiada swoje zmartwychwstanie, bowiem dla wierzących śmierć nie może istnieć samodzielnie, ale jest ona zawsze bramą do nowego życia.
Prawdziwa miłość realizuje się poprzez dar dokonany w wolności. Ojciec pokazuje drogę, a Syn dobrowolnie podejmuje ją jako swoją własną. Jan podkreśla, że śmierć Jezusa nie była zwycięstwem Jego przeciwników, ale dobrowolną ofiarą. Nikt nie może odebrać życia temu, kto jest źródłem życia i samym życiem (1,4; 11,25). Od początku swej działalności Jezus ma świadomość konieczności oddania swego życia i mocy odzyskania go (2,19). Jezus wypełnia wole Ojca, ale równocześnie przekazują ją do wypełnienia swoim uczniom (por. 13,14n.34; 15,9; Ef 5,2).
Ewangelia świętego Jana jest dziełem, w którym autor w wieloraki sposób, przy pomocy opisywanych znaków i mów Zbawiciela, odpowiada na pytanie: Kim jest Jezus Chrystus? Czyni to po to, abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w imię Jego (20,31). W takim też świetle należy odczytywać przypowieść o Dobrym Pasterzu, która jest wyraźnie otoczona ramami dwóch zdań: Czy wierzysz w Syna Człowieczego? (9,35) oraz: I wielu tam w Niego uwierzyło (10,42). Kluczem do rozumienia tej przypowieści jest zwrot dawać (oddawać) życie (ww. 11.14.17.18). Jest to najważniejszy znak prawdziwie pasterskiej postawy, znak, który uwiarygodnia pasterza wobec jego trzody i wobec całego świata. Najemnik, który szuka własnych korzyści (por. Ez 34,1-6) w obliczu zagrożenia opuszcza powierzone jego opiece owce. Bez pasterza owce ulegają rozproszeniu, nie są zdolne do jedności, trwania we wspólnocie (Mk 14,27; por. Za 13,7), a w konsekwencji giną.
CONTEMPLATIO ET ACTIO
Dobry Pasterz daje życie za owce. Nie można być pasterzem nie oddając swego życia. To jest natura tej posługi, bowiem być pasterzem oznacza służyć. Zawsze bardzo pomocne są tu słowa Jezusa: Jeżeli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi, to i wyście powinni sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Sługa nie jest większy od swego pana ani wysłannik od tego, który go posłał. Wiedząc to będziecie błogosławieni, gdy według tego będziecie postępować. (J 13,14-17; por. Mt 20,28)
Jesteś na facebooku? My też! :)
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.