Za co pochwałę dostał nieuczciwy zarządca?
Proszę o wyjaśnienie, dlaczego czyn obrotnego rządcy uważa się za pozytywny. Jakie mogą być nieuświadamiane przeze mnie powody, dla których nie potrafię zaakceptować czynu obrotnego rządcy. Od dawna trawię w sobie ten problem.
Dwoma z często stosowanych przez Jezusa technik przedstawiania prawd o Bogu jest zaskoczenie puentą a także przeniesienia akcentów rozłożonych w opowiadaniu. Przy pomocy tych zabiegów tekst zapada w pamięć i zmusza odbiorcę (czy to czytelnika czy słuchacza) do myślenia. Pamiętajmy, że teksty starożytne, w przeciwieństwie do współczesnych, nigdy nie zakładały bezpośredniego „wyłożenia kawy na ławę”, częściej zostawiano niedopowiedzenia, by odbiorca mógł użyć głowy do przetworzenia otrzymanych informacji.
Przypowieść o nieuczciwym zarządcy jest przykładem na to, jak przez jaki pryzmat współcześni ludzie patrzą na teksty biblijne. Podobnie jak w przypadku przypowieści Łk 15,11-32, także czytając 16,1-8 uderza nas nieuczciwość w podejściu do pieniędzy i rozrzutność. Dlatego w potocznym myśleniu pierwszą z przytoczonych przypowieści określa się mianem „przypowieści o synu marnotrawnym”, gdyż przede wszystkim widzi się w opowiadaniu roztrwonienie majątku ojca przez syna. Tymczasem autor Ewangelii widzi rozrzutność majątku jako tło, środek do przedstawienia dobroduszności, miłości i miłosierdzia ojca, które to cechy znajdują się w centrum opowiadania.
Dlaczego zatem nieuczciwy zarządca otrzymuje pochwałę? Na pewno nie za to, że swoją „kreatywną księgowością” spowodował spore straty w majątku swojego pana.
Uczeni wysunęli dwie najważniejsze hipotezy, dlaczego zarządca został pochwalony:
1. Na początku przypowieści Jezus mówi, że zarządca został „oskarżony” (zob. 16,1). Grecki czasownik tu użyty (diaballo) pojawia się w Nowym Testamencie tylko raz, więc jego dokładne znaczenie bywa dyskutowane, ale najczęściej oznacza on „fałszywie oskarżać” lub „oczerniać” (zob. 2 Mch 3,11; por. Dn 3,8), od tego czasownika pochodzi słowo „diabeł”, na oznaczenie istoty oskarżającej ludzi przed Bogiem (zob. Ap 12,10). Takie założenie sugeruje, że potraktowany przez swojego pana niesprawiedliwie zarządca ratuje się przed nędzą zmieniając rachunki.
2. Druga hipoteza wychodzi od obserwacji stosunków zawodowych w starożytnym świecie: w Palestynie zarządców majątków zatrudniano na dwa sposoby: wyznaczając im stałą, regularną pensję lub pozwalając im na pobieranie prowizji od transakcji finansowych. A zatem, jeżeli zarządca zatrudniony był na warunkach przedstawionych w drugim profilu działalności, obniżając zobowiązanie dłużników wobec Pana zrzekał się swojej części zysku. Otrzymał zatem pochwałę, ponieważ jego działanie miało na celu przywrócenie sprawiedliwości, a dzięki obniżeniu oprocentowania mógł liczyć na wdzięczność dłużników, którym udzielił swoistej bonifikaty.
Te dwa rozwiązania zakładają, że słowa zarządcy posiadają logiczne uzasadnienie i dają się w sposób jasny wyprowadzić z tego, co zawiera opowiadanie. Po części może tak być, ale słowa zamykające przypowieść przenoszą myśl odbiorcy na inny poziom: jeżeli pan pochwalił zarządcę za to, że wszelkimi sposobami chciał zatroszczyć się o swoje przyszłe materialne zabezpieczenie po utracie pracy, czy nie bardziej wierzący powinni walczyć rękami i nogami o życie z Bogiem? Zarządca w trudnej sytuacji „nie stracił głowy” i z tego, co jeszcze mógł zrobić, uczynił największy możliwy pożytek dla swojej przyszłości. Czy zatem każdy czytający Biblię, wiedząc, że jego życie na świecie prędzej czy później dobiegnie końca, nie powinien tak samo próbować wejść do nieba „drzwiami i oknami”?
A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
