Po co tyle szczegółów na temat ofiar?
Czytam po raz kolejny Stary Testament. Tym razem zaintrygowało mnie szczególnie w Księdze Liczb szczegółowe wyliczenia dotyczące podyktowanych przez Mojżesza rodzaju i ilości ofiar ze zwierząt. Czy to jest sprawa dosłownego wierzenia, czy to jakąś przenośnią?
W podejściu do składania ofiar przepisanych przez Stary Testament, należy rozróżnić dwie rzeczy: co składanie ofiary oznaczało oraz dlaczego do określonych typów ofiar odnoszą się określone regulacje.
We współczesnym świecie tym, co najbardziej nas razi przy lekturze opisów składania ofiary jest sam moment zabijania zwierząt. Jednak badając podejście autorów biblijnych do sprawy uśmiercania zwierząt, można stwierdzić, że zabicie jest tylko środkiem mającym na celu pozyskanie żertwy ofiarnej. Pewną analogię można wysnuć na podstawie odniesienia do przemysłu mięsnego, gdzie zabija się zwierzęta, by pozyskać ich mięso, które następnie jest spożywane przez ludzi. W przemyśle tym nie chodzi jednak o to, by zabić jak największą liczbę zwierząt, ale by przygotować odpowiednią ilość mięsa[1].
W starożytnym Izraelu rozróżniano pięć rodzajów ofiar: całopalenie (zob. Kpł 1); ofiara biesiadna (Kpł 3); ofiara przebłagalna (Kpł 4,1 – 5,13); ofiara zadośćuczynienia (Kpł 5,14 – 6,7) oraz ofiara pokarmowa (Kpł 2). Do złożenia czterech pierwszych używano mięsa ze zwierząt, natomiast do ostatniej przeznaczone były dary najczystszej mąki lub niekwaszone chleby, zmieszane z oliwą.
Dobór zwierząt do wymienionych typów ofiary wynika najprawdopodobniej z przyjętego starodawnego zwyczaju ofiarowania określonych zwierząt w określony sposób. Tradycyjny sposób składania ofiar doczekał się kodyfikacji w takim kształcie w Pięcioksięgu, jakim dysponujemy obecnie.
Stosowanie specyficznych gatunków zwierząt było podyktowane rytualnym charakterem obrzędu składania ofiary. Można tutaj wysnuć analogię do Mszy Świętej. Przychodzimy do Kościoła, by uczestniczyć w Mszy Świętej i wiemy dokładnie, jaki będzie jej kształt. W ten sposób zarówno wierni, jak i sprawujący Eucharystię mogą głębiej ją przeżywać. Oczywiście, istnieje pewna dowolność, ale trudno sprawować Eucharystię np. bez uprzedniego przygotowania chleba, wina; podobnie niemożliwe jest sprawowanie Mszy Świętej bez ołtarza. Przygotowanie określonych zwierząt miało też na celu przygotowanie wierzącego do głębszego przeżycia obrzędu, który dokonywał się w świątyni jerozolimskiej.
Tym, co pomoże nam odpowiedzieć, jak chrześcijanin winien podchodzić do starotestamentowych tekstów mówiących o ofiarach jest fakt, że złożenie ofiary miało przede wszystkim odmienić człowieka. Ta przemiana odbywała się poprzez fakt nawiązania więzi z Bogiem (na nowo lub w głębszy sposób) wynikającej z dzielenia się z Bogiem tym, co cenne. Podobnie jak wspólnota stołu zacieśnia więzi między zasiadającymi do niego, tak ofiara składana Bogu była wyrazem zacieśniania relacji między ludźmi oraz między ludźmi a Bogiem. A zatem ofiara to nie tylko określony obrzęd, nie tylko określone procedury, ale przede wszystkim przemiana człowieka i wspólnota z Bogiem.
[1] “In ancient Israelite sacrifice, death is not the primary focus. The killing of the animals is a means to an end. Killing the animal makes its flesh and blood available for special use. In our own society, those who have hunted or who have raised livestock for meat are probably in the best position to understand this point. Killing an animal is simply how it is made available for food.” – W.K. Gilders, Sacrifice in Ancient Israel (czytaj całość: TUTAJ).
A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
