Czy archeolodzy odnaleźli zaginione osiedle Libna – miasto graniczne Judy, które zbutnowało się przeciwko bezbożnemu królowi Joramowi? Niektórzy twierdzą, że Tel Burna, czyli miejsce w centralnym Izraelu zamieszkałe od Epoki Brązu do końca Epoki żelaza, pasuje do tego opisu. Czy odkryto zaginione izraelskie miasto Libna?

Czy archeolodzy odnaleźli zaginione osiedle Libna – miasto graniczne Judy, które zbutnowało się przeciwko bezbożnemu królowi Joramowi? Niektórzy twierdzą, że Tel Burna, czyli miejsce w centralnym Izraelu zamieszkałe od Epoki Brązu do końca Epoki żelaza, pasuje do tego opisu.

Ważne jest, że znaleziska dostarczają dowodów ufortyfikowania typowego dla miasta granicznego, zwłaszcza w przypadku położenia miasta między dwoma kluczowymi miastami biblijnymi: filistyńskim Gat oraz judejskim Lachisz. Itzhak Shai z Ariel University mówił: „Nasze znaleziska potwierdzają, że jest to Libna”, znaleziska umieszczają miasto we właściwym dla tej biblijnej miejscowości przedziale czasowym, łącznie z VII w. przed Chr. A im bardziej osiedle jest badane, tym bardziej ugruntowane jest jego utożsamienie z Libną.

“Obszar B” w Tel Burna, gdzie odkryto ślady kultu.
Zdjęcie: Skyview, Itzhak Shai.

W Drugiej Księdze Kronik (21,9-11) czytamy: ‘Wtedy więc Joram wraz ze swoimi dowódcami i ze wszystkimi rydwanami przekroczył granicę. Wstawszy potem w nocy, pobił Edomitów, którzy go otaczali, wraz z dowódcami rydwanów. I wyrwał się Edom spod władzy Judy aż po dziś dzień. W tym samym czasie wyrwała się także Libna spod jego władzy, ponieważ opuścił on Pana, Boga swych ojców. On też ustanowił wyżyny na górach judzkich i doprowadził do wiarołomstwa mieszkańców Jerozolimy, wiodąc Judę na złą drogę.’

Informacja w 2 Krl 23,31 pozwala umieścić także zamieszkanie Libny we właściwym przedziale czasowym. ‘Według Biblii, Chamutal, córka Jeremiasza, żona króla Jozjasza, pochodziła z Libny a wiemy, że żyła ona w VII w. przed Chr.” – dodaje Shai.

W okolicy odnaleziono także inne miasta, ale pochodzą one z wcześniejszego okresu (Jr 52,1 – ‘W chwili objęcia rządów Sedecjasz miał dwadzieścia jeden lat i panował jedenaście lat w Jerozolimie. Matka jego miała na imię Chamutal i była córką Jeremiasza z Libny.’) To pozwala umiejscowić znalezisko z Libną, a mimo że znajdują się tu liczne ślady pogańskich, pochodzą one z wcześniejszego okresu.

Wśród znalezisk kultycznych powodujących zamęt uczonych znajdują się maski, gliniane naczynia oraz dzbany zoomorficzne pochodzące z Cypru (pisaliśmy o tym wcześniej). Znaleziono także czarki, kielichy oraz kubki i miski odnajdywane w innych miejscach Lewantu w kultycznym kontekście, jednak ich wiek umiejscawia je w okresie kananejskim, dodaje Shai.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(IAA; Haaretz.com; BAR)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.