Archeolodzy odkryli pozostałości miejsca, które mogło stanowić centrum administracyjne w czasie sprawowania rządów w Jerozolimie przez królów z Judy. Co nowego w Tel-'Eton?

Wyprawa, kierowana przez Avrahama Fausta z Bar-Ilan University niedaleko Tel-Awiwu, badała wzgórze Tel-‘Eton położone na granicy między żyzną niziną Szefeli oraz górzystą okolicą Hebronu. W czasie prac odnaleziono struktury, przedmioty oraz umocnienia, które zdradzają obecność starożytnego miasta łączącego wschodnie rubieże biblijnego królestwa Judy z Jerozolimą.

Wśród znalezisk znajduje się budynek o powierzchni 240 m kw. pochodzący z VIII w. przed Chr. zbudowany na planie czterech pokoi, typowym dla siedlisk starożytnego Izraela, w skład których wchodzi konstrukcja wysokiej jakości. Jego położenie na szczycie wzgórza wyznacza strategiczne położenie wobec znajdujących się niżej przestrzeni. Budynek ten, w swoim miejskim kontekście był ulokowany w strategicznym miejscu wśród żyznych terenów rolniczych oraz na skrzyżowaniu istotnych szlaków północ-południe oraz wschód-zachód.

Bulla odnaleziona w Tel-'Eton
Zdjęcie: Zev Radovan

„Struktura została odkryta w swojej całości i składa się z dużego dziedzińca z pokojami na trzech rogach. Budynek był ładnie wykończony np. kamieniami ciosowymi na rogach oraz przy wejściach. Znaleziono także setki przedmiotów znajdujących się wśród gruzu, np. szeroki wachlarz ceramiki, odważniki, metalowe przedmioty, szczątki roślin oraz liczne groty strzał, które pokazują, że podbojowi tego terenu przez Asyryjczyków towarzyszyła zażarta bitwa.” mówi Faust.

Pod koniec VIII w. przed Chr, w 701 r. według danych biblijnych oraz asyryjskich kronik, Sennacheryb, król asyryjski, najechał tę okolicę niszcząc miasta oraz wioski w całej Judzie, pozostawiając jednak Jerozolimę za cenę doszczętnego zrujnowania osiedli na Szefeli, na której wschodnim krańcu znajduje się Tel-‘Eton.

Faust wraz ze swoimi współpracownikami uważa, że budynek mógł stanowić rezydencję zarządcy judejskiego, odpowiedzialnego za zarządzanie tym regionem. Tel ‘Eton było także identyfikowane ze starszym miastem kananejskim, zwanym w Biblii Eglon (Joz 10:34-36; 15:39). Ekipa Fausta odkryła także ślady zamieszkania miasta w 3 tys. przed Chr. (Wczesny Okres Brązu). Ale najliczniejsze dane odnoszą się do Późnego okresu Brązu (1550-1200 przed Chr.).

„Ślady pochodzące z tego okresu odnaleźliśmy praktycznie w każdym wyznaczonym obszarze, gdzie zaczęliśmy kopać wystarczająco głęboko, a naczynia in situ (tzn. znalezione tak jak były zostawione przez mieszkańców) odkryto nawet na stokach wzgórza, co oznacza, że miasto było bardzo duże.”

Późny Okres Brązu jest dobrze zachowany w źródłach egipskich, jak np. listy z Tel el-Amarna, które stanowią przede wszystkim wykaz korespondencji dyplomatycznej zapisanej na glinianych tabliczkach, które dostarczają wejrzenia w sprawy dworów, a zwłaszcza jak wyglądały relacje egipsko-kananejskie podczas okresu Nowego Królestwa w Egipcie. Z tego okresu pochodzi też odkryte stratum wyznaczające zniszczenie miasta.

Stratum zawierające ślady zniszczenia miasta
Zdjęcie: Bar-Ilan University

„Dowody archeologiczne potwierdzają, że pod koniec Późnego Okresu Brązu miasto zostało zniszczone, prawdopodobnie w 1. poł. XII w. przed Chr. Było to częścią większej fali zniszczeń w regionie. Przyczyna zniszczenia nie jest znana, ale liczne propozycje zostały wskazane co do tożsamości odpowiedzialnych za te działania, łącznie z Izraelitami, Filistynami oraz Egipcjanami” stwierdza Faust w swoim raporcie.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(popular-archeology; BAR)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.