W czasie składania rozliczeń podatkowych wiele osób żałuje, że nie żyje w starożytności, gdy podatki bły mniej uciążliwe. Ale czy na pewno? Co zdradził starożytny egipski PIT?

Choć płacenie podatków należy do najmniej przyjemnych obowiązków każdego człowieka, niedawne znalezisko ze starożytnego Egiptu pozwala trochę się pocieszyć. Rzeczywiście, płacimy dużo, ale w starożytności pewien Egipcjanin musiał dostarczyć w ramach podatków 100 kilogramów monet!

Zapisany po grecku na kawałku ceramiki, starożytny PIT stwierdza, że pewien człowiek (imię jest nieczytelne) oraz jego przyjaciel musieli wnieść podatek od sprzedaży ziemi wynoszący 75 „talentów” wraz z 15-talentową opłatą. Podatek został opłacony w monetach i dostarczono go do banku w Diospolis Magna (znane także jako Luksor lub Teby). Ale ile w Egipcie warte było 90 talentów?

Egipski PIT znajduje się w McGill University Library and Archives w Montrealu
Zdjęcie: McGill University Library and Archives

“To była niewyobrażalna suma pieniędzy” twierdzi B. Jones, doktorant z Concordia University w Montrealu, który przetłumaczył tekst. „Owi Egipcjanie musieli być bardzo zamożni.”

Na rozliczeniu znajduje się data, która odpowiada 22 VII 98 r. przed Chr. Nie istniały wtedy pieniądze papierowe a żadna moneta nie miała wartości nawet zbliżonej do jednego talenta. Ludzie musieli więc poskładać tę sumę z monet wartych różną ilość drachm.

Jeden talent składał się z 6 tysięcy drachm, więc 90 talentów to 540 tysięcy drachm, mówia uczeni. Dla porównania, zwykły robotnik zarabiał rocznie około 18 tysięcy drachm. W tamtym okresie największy nominał monety, jaki dotychczas znaleziono to 40 drachm. Dostarczenie 540 tysięcy drachm było więc niemałym przedsięwzięciem logistycznym.

Jeżeli przyjmiemy, że 150 monet największego nominału dawało talent, na 90 talentów składało się ich 13,5 tysiąca. Monety 40 drachmowe ważyły około 8 gramów, więc cała należność 90 talentów musiała ważyć trochę ponad 100 kilogramów. Z danych historycznych wiemy, że w czasach ptolemejskich płacący podatek musieli sami dostarczać go do „urzędów skarbowych”. W przypadkach takich sum, o jakich mówimy, należność najczęściej pakowano w kosze, a te ładowano na osły.

Opłata w wysokości 15 talentów, która została dodana do podatku, każe przypuszczać, że osoby płacące podatek były ukarane za niedostarczenie należności w srebrze. Była to opłata przelicznikowa nakładana na pieniądze wykonane z brązu, gdy ludzie płacili tym kruszcem zamiast srebrem. System ten utrzymano nawet wtedy, gdy srebro było bardzo trudno dostępne.

Często narzekamy na konflikty polityczne, które obserwujemy w mediach i w sejmie, a także różne problemy, które dotykają współczesnego obywatela Polski, ale w porównaniu do tego, co działo się ze starożytnym Egiptem w czasie powstania tego rozliczenia podatkowego, jest to raptem lekki powiew wiatru przy potężnej nawałnicy.

Około 98 r. przed Chr. stan Egiptu był, delikatnie mówiąc, niestabilny. Władzę sprawował wtedy Ptolemeusz X, faraon, który walczył z własnym bratem o tron. Niektóre teksty twierdzą, że zabił on własną matkę w 101 r. przed Chr., żeby nie być zmuszonym do dzielenia się z nią władzą. Ptolemeusze byli dynastią macedońskiego pochodzenia, która rządziła Egiptem po śmierci Aleksandra Wielkiego.

Choć niektórzy wątpią w autentyczność przekazów o zabójstwie matki, Ptolemeusz stracił ostatecznie władzę. W 89 r. przed Chr. jego własna armia zwróciła się przeciwko niemu i zabiła go rok później. Rządy przejął jego brat, Ptolemeusz XI.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych
(livescience)

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.