Ciepielów poznaje Ostatniego z listy dwunastu.
Dnia 5 października 2017r. w pierwszy czwartek miesiąca odbyło się pierwsze po wakacyjnej przerwie spotkanie członków Dzieła Biblijnego w Ciepielowie. Przedstawiony temat prelekcji zarazem zakończył cykl prezentacji sylwetek Apostołów. Więc przyszedł czas na zgłębienie postaci, która wymieniana jest we wszystkich Ewangeliach na ostatnim miejscu. Jak łatwo się zorientować chodzi oczywiście o Judasza Iskariotę.
Oto fragmenty niniejszej prezentacji pt: „ Ostatni z listy Dwunastu – Judasz Iskariota”.
Znaczenie określenia „Iskariota” jest kontrowersyjne: najpopularniejsze wyjaśnienie tłumaczy się jako „człowiek z Keriot”, z odwołaniem się do jego rodzinnej wioski, położonej w pobliżu Hebronu i wymienianej dwa razy w Piśmie Świętym (por. Joz 15, 25; Am 2, 2). Inni interpretują je jako odmianę wyrażenia „sykariusz”, jakby było aluzją do zabójcy uzbrojonego w nóż, po łacinie określany jako „sica”. Wreszcie inni widzą w tym określeniu prostą transkrypcję słowa o korzeniu hebrajsko-aramejskim, która oznacza: „ten, który miał go wydać”. To określenie znajdujemy dwa razy w czwartej Ewangelii, to znaczy po wyznaniu wiary Piotra (por. J 6, 71) i później podczas namaszczenia w Betanii (por. J 12, 4). Inne teksty ukazują, że zdrada była cały czas w toku, mówiąc: „który miał go wydać”; ma to miejsce podczas Ostatniej Wieczerzy po ogłoszeniu zdrady (por. Mt 26, 25) i później, w momencie aresztowania Jezusa (por. Mt 26, 46. 48; J 18, 2. 5). Natomiast listy Dwunastu przypominają fakt zdrady jako rzeczywistość dokonaną: „Judasza Iskariotę, który właśnie Go wydał”, tak mówi Marek (3, 19); Mateusz (10, 4) i Łk (6, 16), którzy mają podobne formuły. Zdrada jako taka dokonana została w dwóch etapach: przede wszystkim w planowaniu jej, gdy Judasz umówił się z nieprzyjaciółmi Jezusa, że wyda Go za trzydzieści srebrników (Mt 26, 14-16), a później podczas samej egzekucji, gdy złożył pocałunek Mistrzowi w ogrodzie Getsemani (por. Mt 26, 46-50). W każdym razie Ewangeliści podkreślają jego rolę jako apostoła, którą Judasz w każdym przypadku odgrywał: jest on wielokrotnie nazywany: „jeden z Dwunastu” (Mt 26, 14. 47; Mk 14, 10. 20; J 6, 71) albo „który był jednym z Dwunastu” (Łk 22, 3). Dwa razy Jezus, zwracając się do Apostołów i mówiąc właśnie o nim, wskazuje dwukrotnie na niego i mówi: „jeden z was” (Mt 26, 21; Mk 14, 18; J 6, 70; 13, 21). Piotr zaś powie o Judaszu, że „on zaliczał się do nas i miał udział w naszym posługiwaniu” (Dz 1, 17). Chodzi zatem o osobę należącą do grupy tych, których Jezus wybrał sobie jako najbliższych towarzyszy i współpracowników. Budzi to dwa pytania, będące próbą wyjaśnienia tych faktów. Pierwsze pytanie dotyczy tego, jak Jezus mógł wybrać tego człowieka i zaufać mu. W dodatku, chociaż Judasz był ekonomem grupy (por. J 12, 6b; 13, 29a), w rzeczywistości był określany jako „złodziej” (J 12, 6a). Tajemnica wybrania pozostanie tym bardziej niejasna, że sam Jezus wypowiada bardzo surowy osąd o nim: „Biada temu człowiekowi, przez którego Syn Człowieczy będzie wydany!” (Mt 26, 24). Jeszcze bardziej niepojęta jest tajemnica jego wiecznego przeznaczenia, gdyż wiemy, że Judasz „opamiętał się, zwrócił trzydzieści srebrników arcykapłanom i starszym i rzekł: «Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną»” (Mt 27, 3-4). Wprawdzie później oddalił się i poszedł się powiesić (por. Mt 27, 5), nie do nas jednak należy ocena jego czynu i stawianie się na miejscu Boga, który jest nieskończenie miłosierny i sprawiedliwy. Drugie pytanie dotyczy motywów postawy Judasza: dlaczego zdradził Jezusa? To pytanie jest przedmiotem różnych hipotez.
Papież Benedykt XVI przypomina, że teksty ewangeliczne podkreślają iż „diabeł już nakłonił serce Judasza Iskarioty, syna Szymona, aby Go wydał” (J 13, 2); analogicznie pisze Łukasz: „Wtedy szatan wstąpił w Judasza, zwanego Iskariotą, który był jednym z Dwunastu” (Łk 22, 3). W ten sposób przekraczamy motywacje historyczne i tłumaczymy to wydarzenie na bazie osobistej odpowiedzialności Judasza, który uległ kuszeniu Złego. Zdrada Judasza w każdym razie pozostaje tajemnicą. Jezus traktował go jako przyjaciela (por. Mt 26, 50), jednak w swoich wezwaniach do naśladowania Go na drodze błogosławieństw nie łamał woli człowieka ani nie ochraniał go przed pokusami Szatana, szanując ludzką wolność. W rzeczywistości możliwości przewrotności ludzkiego serca są naprawdę rozliczne. Jedynym sposobem ich uniknięcia jest niewchodzenie w postawę pielęgnowania wizji jedynie słusznej, indywidualistycznej, niezależnej, ale przeciwnie, stawanie zawsze na nowo po stronie Jezusa i przyjmowanie Jego punktu widzenia. Pamiętajmy, że również Piotr chciał przeciwstawić się Jemu oraz temu, co czekało Jezusa w Jerozolimie, ale otrzymał bardzo ostrą naganę: „Zejdź Mi z oczu, szatanie, bo nie myślisz po Bożemu, lecz po ludzku!” (Mk 8, 32-33). Piotr po swoim upadku żałował i znalazł przebaczenie oraz łaskę. Również Judasz skruszył się, jednakże jego żal przerodził się w desperację, co przerodziło się w samozniszczenie. Jest to dla nas wezwanie, abyśmy zawsze mieli na uwadze to, co mówi św. Benedykt przy końcu podstawowego - V rozdziału swojej „Reguły”: „Nigdy nie powątpiewaj w miłosierdzie Boże”. W rzeczywistości Bóg „jest większy od naszego serca”, jak mówi św. Jan (1 J 3, 20). Musimy wziąć pod uwagę dwie rzeczy. Po pierwsze: Jezus respektuje naszą wolność. Po drugie: Jezus oczekuje dyspozycyjności do skruchy oraz do nawrócenia; jest On bogaty w miłosierdzie i przebaczenie. Zresztą gdy myślimy o negatywnej roli odegranej przez Judasza, musimy włączyć go w wyższe uwarunkowania tych wydarzeń ze strony Boga. Jego zdrada doprowadziła do śmierci Jezusa, która przemieniła to tragiczne cierpienie w przestrzeń zbawczej miłości oraz w powierzenie się Jezusa Ojcu (por. Gal 2, 20; Ef 5, 2.25).
Przedstawiony temat stał się początkiem owocnej dyskusji i skłonił do wielu osobistych refleksji. Może dlatego, że sprawa Judasza odsłania w nas możliwość naszej własnej zdrady, wywołuje z uśpienia wszystkie te chwile w naszym życiu, kiedy na różne sposoby dopuszczaliśmy się naszych osobistych zdrad Jezusa.
Opr. W. Leszczyński
